göbeklitepe hakkında bilgi ne demek?

Göbeklitepe Hakkında Bilgi

Göbeklitepe, Şanlıurfa'nın yaklaşık 18 kilometre kuzeydoğusunda yer alan ve Neolitik döneme ait önemli bir arkeolojik sit alanıdır. MÖ 10. binyıla ( günümüzden yaklaşık 12.000 yıl öncesine) tarihlenen bu yapı, avcı-toplayıcı topluluklar tarafından inşa edilmiştir ve bilinen en eski tapınak veya ritüel merkezi olarak kabul edilmektedir.

Keşfi ve Kazıları:

Göbeklitepe'nin varlığı uzun süredir bilinmesine rağmen, arkeolojik öneminin anlaşılması 1990'lı yılların ortalarında Alman arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt'in çalışmalarıyla başlamıştır. Kazılar, 1995 yılından itibaren düzenli olarak devam etmektedir.

Yapısal Özellikleri:

Göbeklitepe, dairesel veya oval planlı, taş duvarlarla çevrili ve ortasında T şeklinde dikilitaşların bulunduğu çok sayıda yapıdan oluşmaktadır. Bu dikilitaşlar, stilize edilmiş insan figürlerini veya soyut sembolleri temsil etmektedir. Üzerlerinde hayvan figürleri (yılanlar, tilkiler, kuşlar, akrepler vb.) kabartmaları bulunmaktadır. Yapıların inşasında kullanılan taşlar, yakındaki ocaklardan getirilmiş ve işlenmiştir.

Önemi ve Anlamı:

Göbeklitepe, Neolitik Devrim olarak bilinen tarıma geçiş sürecini anlamamız açısından büyük önem taşımaktadır. Avcı-toplayıcı toplulukların, yerleşik hayata geçmeden önce karmaşık sosyal organizasyonlara ve inanç sistemlerine sahip olduklarını göstermektedir. Tapınak inşası için büyük bir iş gücü ve koordinasyon gerektiğinden, bu durum toplumsal hiyerarşinin ve uzmanlaşmanın da erken dönemlerde var olduğunu düşündürmektedir. Göbeklitepe'nin ritüel amaçlı kullanıldığı ve dini törenlerin yapıldığı düşünülmektedir.

Günümüzdeki Durumu:

Göbeklitepe, 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir ve önemli bir turistik merkez haline gelmiştir. Kazı çalışmaları hala devam etmekte ve alanın gizemleri yavaş yavaş çözülmektedir.